Afgelopen april ben ik naar Bremen gegaan om daar in de archieven te zoeken naar de correspondentie tussen Jetses en Arthur Fitger. Wij kennen Fitger vooral als de leermeester van Jetses. Uit de correspondentie blijkt dat er een diepe bewondering, waardering en liefdevolle relatie bestond tussen beide artiesten. Naast de briefwisseling gaf het archief in Bremen nog nieuwe ontdekking prijs. Tussen de papieren vond ik namelijk een afdruk van een postkaart. Op de kaart stond een illustratie van een wandschildering die Fitger voor de Ratskeller in Bremen gemaakt had. Onder de illustratie stond ‘C. Jetses gez.’. Mijn hart maakte een klein sprongetje, want na al die jaren lijkt dit toch de ontdekking van nieuw werk van Jetses.
Na een vrij korte speurtocht op internet kwam ik erachter dat het niet bij deze ene postkaart is gebleven. Rond 1904-1905 is een hele serie postkaarten uitgebracht door een drukkerij uit Bremen. De postkaarten zijn illustraties van de wandschilderingen die Arthur Fitger in de Ratskeller van Bremen heeft gemaakt. De avond voor mijn ontdekking ben ik toevallig in de Ratskeller op zoek gegaan naar deze wandschilderingen waardoor ik de illustraties op de postkaarten vrijwel direct herkende.
De wandschilderingen zelf zijn in 1875 gemaakt in de Ratskeller. Deze kelder onder het stadhuis staat bekend om haar gigantische wijnvoorraad, met wijnen die ouder zijn dan 600 jaar. Daarnaast is het ook een bekend restaurant. De meeste werken zijn gemaakt in de zogenaamde Kaiser zimmer. De Duitse keizer Wilhelm II kwam regelmatig op bezoek in Bremen en heeft met regelmaat gegeten in de kamer en gekeken naar de wandschilderingen van Fitger.
De geïllustreerde postkaarten zijn een prachtige vondst omdat ze op het snijvlak zitten van illustreren en schilderen. Fitger had graag gezien dat Jetses zijn talenten zou aanwenden om schilder te worden. Hij had tenslotte, met stimulatie en hulp van Fitger, gestudeerd aan de Academie van Beeldende kunsten in Amsterdam. Werken als illustrator werd door Fitger dan ook beschouwd als minder verheven dan werken als een kunstenaar-schilder. Dit blijkt dan ook uit een brief die Jetses aan een zus van Fitger heeft geschreven. Hierin schrijft hij namelijk het volgende: “Ik heb deze middag ook gebruikt om brieven van uw overleden broer op te zoeken en tijdens het lezen ervan werd ik diep geraakt door zijn grote liefde en zorg en ook al voldoe ik in artistiek opzicht niet aan zijn grote verwachtingen, al zijn liefdevolle inspanningen zijn niet geheel onvruchtbaar geweest en zijn een grote zegen voor mij en de mijne geworden; een fundament waarop we vol vertrouwen verder kunnen bouwen“.
De geïllustreerde postkaarten bewijzen dan ook dat de relatie tussen beide mannen liefdevol was. Ook al kon Jetses in artistiek opzicht de verwachtingen van zijn leermeester niet waarmaken, toch heeft hij de opdracht gekregen om de schilderijen van zijn leermeester om te zetten naar illustraties. Daarmee zijn ze voor mij het bewijs dat Fitger wel degelijk de keuze van Jetses om illustrator te worden geaccepteerd heeft en hem daarbij ook geholpen heeft om wat extra geld te verdienen.
De postkaarten zijn dus niet alleen een nieuwe ontdekking van werk van Cornelis Jetses maar ook het bewijs dat Fitger en Jetses een belangrijke rol in elkaars leven hebben gespeeld.
